ලොව සියලු ආගම්වලට ඉහළින් බුදු දහම මතු වන්නේ ඇයි? යන ප්රශ්නයට පිළිතුරු දෙමින් 1900 මාර්තු 20 වැනිදා සැන්ෆ්රැන්සිස්කෝවේදී ස්වාමි විවේකානන්ද තුමා පැවැත්වූ දේශනයෙන් කොටසකි මේ. හින්දු සාධුවරයකු වූ එතුමා බුදු රජාණන් වහන්සේ මහ ඉහළින් අගය කළේ ය.
දාර්ශනික වශයෙන් සැලකීමේදී නොව, හුදෙක් ඓතිහාසික වශයෙන් සලකා බැලීමේදී බුදුසමය ලොව මෙතෙක් පහළ වී ඇති අතිශයින් ම විස්මයාවහ ආගමික ව්යාපාරය බව කිව හැකි ය. මක් නිසා ද යත්, එදා මෙදා තුර ලෝකයා ඇසූ දුටු ප්රබලතම ආගමික සංවිධානය, මිනිස් සමාජය පුරා ඉතිරී පැතිරී ගිය යෝධතම ආධ්යාත්මික ප්රවාහය එය ම පමණක් බැවිනි. එහි බලපෑම යම් මැ කිසි ආකාරයකින් නොවිඳී, නොදැනුණු කවර ශිෂ්ටාචාරයක් වත් ලොව නොමැති ය.
බුදුන් වහන්සේගේ අනුගාමිකයෝ වනාහි අතිශයින් ම උද්යෝගිමත් වූත්, ධර්ම ප්රචාරය කෙරෙහි හදවතින් ම ඇලී ගැලී සිටියා වූත් පිරිසක් වූ හ. ස්වකීය පර්ෂද සීමාවට කොටු වී නොසිට දස අත විසිරී පැතිරී ගිය නොයෙක් ආගමික ධර්ම ප්රචාරකයන් අතර මුල් තැන හිමි වන්නේ බුදුන් වහන්සේගේ ශ්රාවක පිරිසට ය. ඔවුහු අඳුරු අප්රකට තිබ්බතය කරා ගියහ. පර්සියාවට, සුළු ආසියාවට මතු නොව බටහිර ලෝකයේ රුසියාව, පෝලන්තය වැනි දුර බැහැර රටවල් කරා ද ගියහ. බුරුමයට, සියමට හා පෙරදිග ඉන්දීය කොදෙව් කරා මෙන් ම ඉන් ඔබ්බට ද ගියහ.
මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් රජු දිග් විජයෙහි යෙදෙමින් මධ්යධරණි ප්රදේශ හා ඉන්දියාව අතර අන්යෝන්ය සම්බන්ධයක් ඇති කරවූ ඇසිල්ලේ ම එදා ඉන්දියාව සතු ව තිබූ ඥාන සම්භාරය එම මාර්ගය ඔස්සේ ආසියාවේ හා යුරෝපයේ අතිවිශාල ප්රදේශ සිසාරා පැතිර ගියේ ය. බෞද්ධ භික්ෂූහු මේ අලුත් ප්රදේශවල විසූ ජනතාව අතර සැරි සරමින් ඔවුනට සිය ධර්මය කියා දුන්හ. Read More