ඉංග්රීසි භාෂාවෙහි Levitation (ලෙවිටේෂන්) නමැති වචනයක් තිබේ. මෙයට දිය හැකි සරළම භෞතික තේරුම සිටින තැනින් ඉහළට නැඟ පා වීමය. ඒ අතර තවත් විඤ්ඤාණවාදී තේරුම් දෙකක් ද මෙයට තිබේ. ඉන් පළමුවැන්න ධ්යාන බලයෙන් අහසේ පාවීමය. අනෙක “සෘද්ධිචාරය” ය. සෘද්ධිචාරය පිහිටන්නේ රහතන්වහන්සේලා ඇතුළු සෘද්ධි බලයෙන් අහසේ ගමන් කළ හැකි අයට ය. ගුප්ත විද්යාවට අයත් භූතාත්මවලට මෙන්ම දේව සංකල්පයේ පාර්ශ්වකරුවන් වන දෙවිවරුන්ටද අහසින් ගමන් කළ හැකි බව පිළිගැනේ. තම සිරුරට සවි කර ගත හැකි ජෙට් එන්ජිමක ආධාරයෙන් අහසේ ගමන් කිරීමට භෞතික විද්යාඥයකුට හෝ ඔහු විසින් එම කාර්යය සඳහා යොදවන පුද්ගලයකුට පුළුවන. අප ගුවන් යානයක යන විට සිදු වන්නේද අහසේ පාවීමකි. පැරෂුටයක් නැතිව තට්ටු තිහ හතළිහක් උස අහසින් බිමට පනින කෙනකු ද ක්රමානුකූලව අහසේ සිට මහ පොළවට පාවී එයි. ඔහුගේ ගමන සිරස් (Vertical) අතට සිදු වන්නක් වන නිසා පෘථිවියට ආසන්න වන විට ගුරුත්වාකර්ෂණයේ බලපෑමට හසුවී ඉතාම වේගයෙන් පොළොව මතට වැටී ඔලුව පැලී කොන්ද කැඩී අතපය කුඩු වී විනාශයට පත් වෙයි.
මහනුවර අද දැකිය හැකි ශ්රී දළදා මාලිගාව මහනුවර නගරයේ ඉදි වූ පස්වැනි දළදා මාලිගාවයි. මීට පෙර තිබූ දළදා මාලිගා හතරක් දිරාපත් වීම පරසතුරු ආක්රමණ නිසා විනාශ වී ඇත.
අද මහනුවර දක්නට ඇති එම නගරයේ ඉදි වූ පස්වැනි දළදා මැඳුර පිහිටි ස්ථානය ඉතා වැදගත් වෙයි. නගරයේ ඉහළම බිම්කඩ මේ අවට පැතිර ඇත. උඩවත්තකැලේ රාජකීය තහංචි කැලේ මායිමේ එය ඉදි විය. එදා උඩවාසලවත්ත තහංචි කැලේ ඉතා විශාල ප්රදේශයක පැතිරී තිබූ අතර ඒ බහිරවකන්ද,
ගන්නෝරුව කන්ද හරහා හන්තාන කැලෑවටද අනෙක් පැත්තෙන් ලේවැල්ල, පල්ලේකැලේ සිට රන්දෙණිගල තෙක් පැතිර ගිය පල්ලේකැලේ කැලෑවටද සම්බන්ධ වී එකම වන රොදක් ලෙස පැතිර තිබිණි. ඉංගී්රසි යුගයේ කෝපි වගාව සඳහා නගරය අවට වනාන්තර එළි කරන ලදුව එකම වනාන්තර විනාශ වී තැනින් තැන කුඩා වන රොදවල් ඉතිරි විය. නගරය ශීඝ්ර ලෙස ජනාවාස වීම නිසා ඉතිරිව තිබූ වන රොදවල්ද මිනිස් ජනාවාසවලට යට විය. එදා විශාල බිමක පැතිර තිබූ උඩවාසලවත්ත හෙවත් උඩවත්ත කැලෑවෙන් ගලා ආ සීතල, පිරිසුදු ජල උල්පත් රජ වාසල, දළදා මාලිගාවේ සතර දේවාල හා නගරයේ අවශ්යතා සඳහා භාවිත විය.
උපාධි උපගුරුවරයකු ලෙස සේවය කරද්දී අධ්යාපන පරිපාලන සේවා විභාගයට පෙනී සිටියෙමි. විභාග ප්රතිඵල පිට වී අවුරුදු තුනක් ගත වන තුරු වරින් වර සම්මුඛ පරීක්ෂණ තුනකට පෙනී සිටියෙමි. විභාගයෙන් හා සම්මුඛ පරීක්ෂණයෙන් සමර්ථව සති දෙකක පුහුණුවෙන් පසු විදුහල්පති ලෙස නුවරඑළි දිස්ති්රක්කයේ හැටන් ශ්රී පාද මහා විද්යාලයට දුෂ්කර සේවය සඳහා පළමු පත්වීම ලැබුවෙමි. එහෙත් එහි සේවය කරමින් සිටි විදුහල්පති මහතාට කොළඹට දී තිබූ පුරප්පාඩුව අහිමි වූ බැවින් ඔහු යළිත් මුල් විදුහලටම පැමිණියේය.
මට ඉන්පසු ලැබුණේ ශ්රී පාද අඩවියේ සමන් එළිය මහා විද්යාලයේ විදුහල්පති පදවියයි.
වතුකරයේ මස්කෙළිය නගරය කෙළවර තේ වතු යාය මැද මේ විදුහල විය. වටේට බැලූ තෙක් මානයේ ඇත්තේ කොළපාට තේ වතු යායයි. ඒ වසාගෙන නිල් කඳුපෙළ හා එක් පැත්තකින් පරිවාර කඳු හතක් සහිත ශ්රී පාද කඳුවැටිය ඉදිරියෙන් පෙනෙයි. විදුහලේ මිදුල පිහිටා ඇත්තේ ශ්රී පාද කන්ද දෙසටය.
මීතිරිගල වන සෙනසුනේ සිදුවූ සත්ය සිදුවීමකි.
අපායෙන් ගැලවී විත් මහණදම් පිරූ තරුණයෙක්
මිනිස් සිතේ ස්වභාවය සිතුවිලි ගොඩ නැඟීමයි. මිනිසා අවදිව සිටින සෑම මොහොතක් පාසාම අතීතය හෝ අනාගතය සම්බන්ධ කැරගෙන සිතේ සිතුවිලි ගොඩනඟයි.
අතීතයේ පංචේන්ද්රියයන් පින වූ අවස්ථාවන්ට සම්බන්ධ ආශාව, තණ්හාව මුසු ඇලීමේ සිතුවිලි ද තරහව, ද්වේෂය මුසු ගැටීමේ සිතුවිලි ද මොහොතක් පාසා සිතේ ගොඩනැඟේ.
එසේ ම ඇලීම හා ගැටීම මුසු සිතුවිලි අනාගතය සඳහා ද සිතේ ගොඩ නැඟේ. මිනිසා උපන්දා සිට මියෙන තෙක් ම සිදු කරන්නේ එසේ සිතුවිලි ගොඩනැඟීම ය.
මේ බොහෝ දෙනෙක් “මේ දැන්” කියන මොහොත ගැන නොසිතති. සිතුවිලි ගොඩ නැඟීම යනු කර්ම රැස්කිරීමයි. ඒවා කුසල කර්ම හෝ අකුසල කර්ම විය හැකිය. ඊට අනුවම විපාක යෙදේ. මේ එවැනි කර්ම විපාකයක් ගෙවන පුද්ගලයකු පිළිබඳ කතාවකි.
මීතිරිගල නිස්සරණ වන සේනාසනය අක්කර පන්සියයක් පමණ විශාල වූ වන ගහනයක් මැද පිහිටි පුණ්ය භූමියකි.
එන්න අපේ වෙබ්අඩවියට
www.ifbcnet.org
අපේ බ්ලොග් එක පුරාමත් විස්තර තියෙනව.
http://www.sasuna.blogspot.com/
අපේ සංවිධානයෙ ෆේස්බුක් පේජ් එක
www.facebook.com/buddhist.foundation
දළදා පෙරහර විසිතුරු කරන අලි ඇතුන්ගේ විත්ති විස්තරයි අප එදා කතා කළේ… ඒ අලි ඇතුන් පෙරහර මංගල්ය සාරවත් කරන අයුරු ගැන, උන්ගෙන් පෙරහරට වෙන අගය ගැන, අප එදා තව තවත් කතා කළා… මහනුවර කියන්නේ දැනට සියවස් ගාණකට ඉස්සර අලි ඇතුන්ගෙන් පිරුණු නගරයක්… හැම තැනකම හැම වැඩකටම යොදා ගන්නේ අලි ඇත්තු… ඒ ගැන මෙහෙම කතා කළාට මදි… ඔබ දවසක නුවර ගිය වෙලාවක බලන්න යන්න මඟුල් මඩුව… රන් ආයුධ මණ්ඩපය, මාලිගා පරිශ්රය මේ ස්ථානවල කෙරුණු අනන්ත වැඩවලට අලි ඇතුන් නොයෙක් විදියට සහභාගි කරගන්න ඇති… ඒකයි නුවර යුගයේ චිත්රවල, කැටයම්වල අලි ඇතුන්ගේ විවිධ ඉරියව් නිර්මිත රූ රටා තියෙන්නේ… ඉතින් අපි අදත් මාලිගාවේ ඇත් පන්තියේ කතා ගොන්න අස්සට රිංගමු…
සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේගේ පරිනිර්වාණයට පත් සිරුර මල්ල රජදරුවන්ගේ උපවත්තන නම් සල් උයනේදී දහස් ගණනක් භික්ෂු භික්ෂු”න් බැතිමතුන් රැසකගේ ගරු බුහුමන්, සාදු නාද මැද ආදාහනය කළේ මේ දැන් බුදු හිමියන්ගේ අධිෂ්ඨානයෙන් විසිරී නොගිය ධාතු කොටස් පෙළහර පාමින් තිබුණේ… එයිනිදු වටිනාම සර්වඥ ධාතු කොටස් හතර වන දළදා වහන්සේ සිවු නම ඛෙදා හදා ගන්න මහ කලබගෑනියක් ඇතිවෙන්න ගියේ.
ඒ අතරේ තමයි ඛේම රහතන් වහන්සේ එක් දළදා වහන්සේ නමක් රැගෙන අහසට පැනනැංගේ. අනෙක් දළදා වහන්සේ තුන් නම සක්දෙව් රජ තම විමානයට එකකුත් අනෙක් දෙකෙන් එකක් නා ලොව නා රජුද, ඊළඟ දළදාව ගන්ධාර දේශයේ රජුටද හිමි කරමින් තමයි දළදා වහන්සේ සිවු නම ඛෙදී ගියේ. ඛේම මහරහතන් වහන්සේ අත් කරගත් වාම ශ්රී රදනක දළදාව කලිඟු රට බ්රහ්මදත්ත රජුට දුන් බවයි පසුව සැල වුණේ. අපි මේ කතා කරන්න යන්නේ අන්න ඒ දළදා වහන්සේගේ ගමන් මඟ පිළිබඳවයි. කතා සාගරයක් ගෙනෙන මේ දළදා වහන්සේගේ ගමන් මඟ පුරා කෙරුණු කෙරෙන වත් පිළිවෙත්වලින්ම අපි විශේෂාංග ලිපි පෙළ අරඹමු. සාම්ප්රදායික ලිපියකට වඩා එහා ගිය දැනුමක් සමඟ ඔබත් මේ ලිපි පෙළ සමඟ එක්වෙන්න. මින් පෙර අප නොදත් බොහෝ දේ දළදා වහන්සේගේ අනුහසින් මේ ලිපි පෙළේ මුතු මෙන් ඇතිරේවි. ඔබ ඒ හැමදේම එකතු කරගන්න. ඉතින් මට හිතුණා මේ විශේෂාංග ලිපි පෙළ අහඹු තැනකින්ම පටන් ගන්න. දළදා වහන්සේ සම්බන්ධව සියලුම දේ ඇතුළත් වෙන මේ ලිපි රැස ඔබේ දැනුම් පැස තව විශාල කරාවි.
කොළඹින් උදෑසන ගමන් ඇරඹූ අප දඹුල්ල හබරණ හිඟුරක්ගොඩ පසු කොට පොළොන්නරුවට පැමිණෙන විට උදෑසන 10 පසු වී තිබුණි. පොළොන්නරුවේ ගල් විහාරය ඇතුළු සිද්ධස්ථාන වන්දනා කිරීම ආපසු එන දිනයට යොදා ගනිමින් අපි ඉක්මනින් සුංගාවිල පසු කොට ඉදිරියට ඇදුනේ අද දින අපගේ ගමනාන්තය වෙනත් ඉසව්වක් වූ නිසාවෙනි. සුංගාවිලෙන් එහාට ඇති සෝමාවතිය රක්ෂිතය නිදැල්ලේ හැසිරෙන වන සතුන්ගේ පරාදීසයකි. විශේෂයෙන් මේ මහ වනය පුරා අණසක පතුරා සිටින දැවැන්තයන් නම් වන හස්තීන් වෙති. වාහනය මඳක් නවතා ඈතින් පෙනෙන වන ගොමු අතරේ උන් නිදැල්ලේ හැසිරෙන අපූරුව අපි බලා සිටියෙමු.
අඩිපාරක්වත් සොයාගැනීමට අපහසු වනගැබ තුළ ඉදිරියට ඇවිද යාම ඉතා අපහසු ය. දිවා කල මුළුල්ලේ මහ වනයේ අතුපතුර පීරමින් ගමන් කළ පිරිස දැන් හොඳට ම විඩාවට පත් වී ඇත. අලි කොටි වග වලසුන්ගේ කෙළි බිමක් වන් මේ මහ වනය තුළ සැතැපුම් ගණනක් පා ගමනින් ම පැමිණි බැවින් ඇඳිරි වැටීමට පෙර ආපසු යාම ද කළ නො හැකි දෙයකි. දිවා කාලයේ පවා මඟ සොයා ගැනීමට අසීරු මේ වන රජ දහන තුළ දැන් රජයන්නේ ඝන අඳුරයි…. ඈතින් ඇසෙන කුඤ්චනාද හා නෙක වන සතුන්ගේ ගෙරවුම් හඬ පිරිසගේ ලොමුඩැහැ ගැන්වීමට සමත් වී ඇතත් ස්වාමීන් වහන්සේ අඳුර මැදින් ගමන් කරන්නේ සියුම්ව ඇසෙන වෙනත් හඬකට කන් යොමාගෙන ය. ඈතින් ඇසෙන්නේ හේවිසි නාදයක් බව යාන්තමට හඳුනාගත් පිරිසගේ නෙත් කෙවෙනි තුළ බලාපොරොත්තුවේ එළි දැල් වී තිබේ. හේවිසි නාදය ළං ළං වෙත් ම අඳුරු වන පෙත මැදින් සෞම්ය ආලෝකයක් මතු වී පෙනේ. ස්වාමීන් වහන්සේ වහ වහා එ් දෙසට වඩින්නේ පිරිසට ද ඉක්මනින් පා ඔසවන්නට දිරිය දෙමිනි.
දළදා පෙරහැරට වින කඨින්නේ මුදලට ගිජු වූ දේශපාලන බිරින්දෑවරුන්ම බව පූජ්ය දරණාගම කුසලධම්ම හිමියන් පවසති. පෙරහැර විනාශ කිරීමේ සැලසුම කරන්නේ නිමල් සිරිපාලද සිල්වාගේ බිරිද ඇතුලු එන් ජී ඕ නඩය විසින් බවත්, පෙරහැර නැවැත්උවහොත් එක් අලියෙකුට කෝටි හතර බැගින් ගෙවන බවත් නොඑසේනම් මුදල් ආධාර ලබාදීම නවතා දමන බවත් නෝර්වේ රජය දැනුම් දී ඇති බව දරණාගම හිමියන් පවසති.
වර්තමානයේ දළදා වහන්සේ වෙනුවෙන් ඇතිවන සතුරු බලපෑම් ක්රම ක්රමයෙන් වැඩිවෙමින් පවතී. බෞද්ධයා යනු සියලු ආගම්වලට ගරු කරන පුද්ගලයෙකි. කිසිදු ආගමකට හානියක් නොකරන පුද්ගලයෙකි. පරම අවිහිංසා වාදී පුද්ගලයෙකි. ඉන් ප්රයෝජන ගන්නා අන්තවාදී ආගමික කාක්කෝ දළදා හිමියන් වෙත දිගින් දිගටම පහර දෙති. දළදා හිමිට අතීකයේ පටන්ම එල්ල වූ හතුරු බලපෑම් අපමණය. දඹදිව කලිගු රජුගේ පටන් අද දක්වාම ඒ සතුරු බලපෑම්වල අඩුවක් නොමැත. දළදා වහන්සේ ගින්නට දමා පුලුස්සන්නටත්, කුලු ගෙඩියේ තබා තලා දමන්නටත් වෑයම් කල මිනිස්සුන්ට උන්වහන්සේ අපරිමාණ කරුනා දහරා විහිදුවා ලූහ. මෑත කාලයේද දළදා මාලිගාවට බොම්බ ගසා විනාශ කරන්නට උත්සාහ කලහ. සැබෑ දළදා වහන්සේ බුරුමයට වැඩිය බවත් ශ්රී ලංකාවේ වැඩ සිටින්නේ ඇත් දත් වලින් කල අනුරුවක් බවත් පත්තර කඩමල්ලකට එන්.ජී.ඕ කාරයන් ලියූහ. ඉනිදු පලක් නොවූ තැන දියවඩන නිලමේ සොරදෙටුවෙක් බව දිගින් දිගටම මඩ ගැසූහ. දළදා පෙරහැරේ යන ශිල්පීන් සොයා ගොස් ඔවුනට බොරු දෙසාබාමින් පෙර හැරට නොයන ලෙස දැනුම් දුන්හ. දැන් අලුත්ම සෙල්ලම වන්නේ අලි ඇතුන්ට හිංසාවක් වන බව පවසමින් දළදා පෙරහැර නවතා දැමීමට සිදුකරන උත්සාහයයි. මේ රටේ සිදුවන සත්ව ඝාතන, ඌරන් කුකුලන් ආදිය මැරීම, සතුන් සත්තු වත්තේ හිර කරන් සිටීම, නයි වදුරු නැටුම්, අලි සෙල්ලම්, පොලිස් අශ්වාරෝහක සේවා, පොලිස් සුනඛ සේවා වලින්සිදුවන සත්ව හිංසා වලට කථා කිරීමට කිසිවෙක් හිංසාව සිදුවන්නේ අලින් පෙරහැරේ ගෙන යාමෙන් පමණි. ඒ සතුන්ට නහවා, කවා පොවා පිරිසිදු කර, පිරිසිදු ඇදුම් අන්දවා විශේෂයෙන්ම කරඩුව වඩමවන ඇතිට උඩු වියන් පාවඩ හෙලා සිදුකරන්නේ සුලු පටු සත්කාරයක්ද? කොයි රටේ මොන සතාටද මේ තරම් ගෞරවයක් දක්වන්නේ. එවන් සතුන්ට සත්ව හිංසා වන බව කියන අද බාලයන් කවුරුන්ද? මේ රටේ සංස්කෘතිය වැනසීමට දගලන නයට කහින ඩොලර් කාක්කන් රටට සිදුකරන හානිය සුලුපටු නොවේ.
ජය ශ්රී මහා බෝධීන් වහන්සේ වැඩ සිටින්නේ පොළව මට්ටමෙන් ඉහළ විශේෂ පීඨයකය. එම විශේෂ පීඨයට කිසිවෙක් පා තබන්නේ නැත. එය එතරම්ම පූජණීයය. වැඩ හිදිනා පීඨය ලෙස එම ස්ථානය හදුන්වයි. මේ වැඩ හිදිනා පීඨයද සමග මහ බෝධීය සදහා මලු හතක් පිහිටා තිබේ. එනම් වැලි මලුව, විහාර මලුව, දෙවැනි මලුව, රන්වැට මලුව, උඩමලුව පැරණි රන් වැට, මහ බෝ මලුව හා වැඩ හිදින පීඨයයි.
සාමාන්ය ජනතාවට යාමට අවසර ඇත්තේ දෙවැනි මලුව වෙතය. එහි සිට වන්දනා මාන කටයුතුද කපු මහත්වරුන්ගේ දේවාශිර්වාද, විවිධ පූජා කටයුතු සිදුකල හැකිය. පසුගිය සියවසේ මුල් කාලයේදී වන්දනා කරුවන්ට මහ බෝධිය ආසන්නයටම යාමට අවසර තිබිණි. ඒ කාලයේ වන්දනාවේ එන අය මහබෝධිය දක්වාම ගොස් වන්දනා මාන කලහ. එය දෙවැනි මලුව ( අද වන්දනා කරන තැන ) දක්වා සීමා ඌයේ 1929 ජූලි 30 වැනිදා වූ සිදුවීමක් පදනම් කරගෙනය.