Skip to main content
Monthly Archives

November 2015

සසර ගමනේ අප පෙලන අපායයන් හදුනාගනිමු‍ …

By සිරි සදහම් ( Dhamma) No Comments

යහලුවනේ අපි බොදුනුවො විදිහට මොනතරම් කථා කලත් අපාය කියන සංකල්පය ‍බොදුනුවට විහිලුවක් වෙලා. මේ නිසාම පව් කරන්න මිනිස්සු එතරම් බයක් දක්වන්නෙත් නෑ. බුදුදහම පදනම්වෙලා තියෙන්නෙ අපාය දුක ඇතුලු සසර දුකින් නිදහස්වීම කියන කරුණ මත. මොකද මේ සසර වැඩිපුරම බියකරු අපායගාමී වීම නිසයි. අපි හැමෝම සසර දුකින් නිදහස් වෙන්න උත්සාහ කරනව. නමුත් අපායත් එක්ක සාපේක්ෂව ගත්තම මිනිස්ලෝකෙ තියෙන දුක් ප්‍රමාණය හරිම අඩුයි. ඒ බව ඔයාලට මේ ලිපිය කියවද්දි පැහැදිලි වෙයි. ඉතින් මේ අනුව ගත්තම සසර දුක තුල වැඩිම හරියක් තියෙන්නෙ අපාදුක නේද? අන්න ඒනිසයි මම කිව්වෙ බුදු දහම නිතරම අපාය පිලිබද විස්තර මතක් කරල දීල තියෙන්නෙ. යාලුවනේ මෙතන විස්තර කරන්නෙ අපායයන් ගැන. මේ මම උපුටාගත්තේ බුද්ධරශ්මි කියන බ්ලොග් අඩවියකින්. ඒකෙ ලින්ක් එක පහල දාල තියෙනව.

සත්වයන් තමන් කළා වූ කර්මයන් ට අනුරූප ව කාම භූමිය, රූප භූමිය, අරූප භූමිය යන ස්ථානවල උපදිති. මෙයින් අපායන් සතර අයත් වන්නේ කාම භූමියට ය. මීට අමතර ව දිව්‍යලෝක සය සහ මනුලොව අයත් වන්නේ ද, කාම භූමි අතරට ම ය. අපායන් සතරක් ඇති බව පෙර සඳහන් කරන ලදී. නරකය ය, තිරිසන් යෝනිය ය, ප්‍රේත නිකාය ය, ඇසුර නිකාය ය, යනුවෙනි. ඇතැම් දෙනා අපායක් නැත, අපායන් ඇත්තේ මේ මිනිස් ලෝකය තුළ ම බව ආදී වශයෙන් මිථ්‍යා අදහස්වල එළඹ සිටිති. ඔවුන් ඒ සේ කියන්නේ අපායන් බොහොමයක් මිනිස් ඇසින් නො දැකිය හැකි බැවිනි. නමුත් අද වනවිට නුතන විද්‍යාවෙන් පවා සිදුකරන පරීක්ෂණවල දී අපාය යනු සංකල්ප මාත්‍රයක් නො වන බව පිළිගැනීමට ඔවුනට ද, සිදු වී ඇත.
Read More

පත්ත නික්කුජ්ජන කර්මය

By සිරි සදහම් ( Dhamma) No Comments

‘පත්ත’ යනු පාත්‍රයයි.’නික්කුජ්ජන ‘ යනු යටිකුරු කිරීමයි. ඒ අනුව ‘පත්තනික්කුජ්ජනය ‘ යනු පාත්‍රය යටිකුරු කිරීමයි.හෙවත් එම දායක, දායිකාවන්ගෙන් භික්ෂාව නොපිළිගැනීමයි. සංඝයා ම එකතු වී යම් අනර්ථයක් කළ පුද්ගලයාගේ ගෙදරින් දානය හෝ සිවුපසය නොපිළිගැනීමේ සම්මුතියක් ඇතිකර ගැනීම මෙහිදී සිදුවේ. මෙම පැනවීම යොමුවන්නේ භික්‍ෂූන්ට වැරැදි කරන ගිහියන් සඳහා ය.

සම්බුද්ධත්වයෙන් මුල් විසි වසර ඉක්මුණු පසු ගිහි පැවිදි ශ්‍රාවක පිරිස් ඉතා සංකීර්ණ තත්ත්වයට පත්වීම නිසා සසුනේ අනාගත පැවැත්ම උදෙසා විනය නීති, විනය කර්ම පැනවීමට බුදුරජාණන් වහන්සේට සිදුවිය.ඒ අනුව භික්‍ෂුන් වහන්සේලාගේ නොමනා හැසිරීම් නිශේධනය කරනු සඳහා සිකපද පැනවූ අතර, පසුව එම නෛතික දේශනා “ “විනය පිටකය “ ලෙස සංග්‍රහ විය. නමුත් ඇතැම් විනය නීති රීති සහ විනය කර්ම ආදිය පිළිබඳ තොරතුරු සූත්‍ර පිටකයෙන් ද හමුවේ. සූත්‍ර විනය පිටක දෙකෙහිම ඇතුලත් වන (සඳහන් වන ) විනය කර්මයක් ලෙස පත්තනික්කුජ්ජන කර්මය හැඳින්විය හැකිය.

දස වැදෑරුම් ආනිසංසයක් (දස අත්‍ථවසෙ) නිමිති කරගෙන විනය නීති හා විනය කර්ම පනවන බව බුදුරජාණන් වහන්සේ සුදින්න තෙරුන්ගේ සිදුවීම මුල් කරගෙන දේශනා කරති. (පාරාජික පාළි, සුදින්න භණවාර – 48 පිටුව) එම අර්ථ විශේෂ දහය නම් :-
Read More

බුද්ධත්වයෙන් පසුද බුදුහිමියන් විදි පූර්ව කර්ම හා ඊට හේතු …

By සිරි සදහම් ( Dhamma) No Comments

යහලුවනේ “චේතනාහං භික්ඛවේ කම්මං වදාමි ” යන පදය අපිට හොදට හුරු පුරුදුයි නේද? චේතනාව කර්මයට මුල වෙනව කියල. අපි කරන සුලු කර්මය පවා සංසාරයේ මහත් ඵල ලබාදෙනව. එය හොද හෝ නරක කර්මයක් වෙන්න පුලුවන්. ගරත්ත පන්සියයක් නවත්තන්න පුලුවන් හෙවනක් ඇති නුග ගසක බීජය කොතරම් කුඩාද බලන්න. අන්න ඒවගේ අපි කරන දේ අපිට පඩිසන් දෙනකොට හරි විශාල වෙන බව අමතක කරන්න එපා.
මේ දැක්වෙන්නෙ ලොව්තුරු බුදුහිමියන් බුදුඋනාට පස්සෙ වින්ද කර්ම විපාක හා ඒවට හේතු. බලන්න. සමහර දේවල් මහා ලොකු දේවල් නොවෙයි. ඒත් යාලුවනේ බුදුවෙලත් ඒ විපාක විදින්න සිදු උනානම් අපි කරන දේවල් තව කල්ප කීයක් නම් විදවන්න වෙයිද? බලන්න මේ සංසාරයේ භයානක ‍කම කොතරම්ද කියල ? දැන් මේව බලල බල පණ්ඩික උදවිය සෙල්ලිපි ලියන්න පටන් ගනී. ඒ ඇත්තො ඕනි දෙයක් කරගත්තිවෙ. ඔබට කාගෙවත් කමෙන්ට් වලින් නිවන් දකින්න ලැබෙන්නෙ නෑ. සිත පහදවාගන්න ඕනි ඔබ. සසර බිය දැනගන්න ඕනි ඔබ. ඒ නිසා ඒ කර්තව්‍යය ඔබට බාරයි. මෙන්න බුදුහිමියන් විදපු කර්ම ප්‍රතිඵල හා ඊට හේතු.

01 සුන්දරී පරිබ්‍රාජිකාවගේ විහාරස්ථානයට යන එන ගමන හේතුවෙන් ලද අපවාදය
පෙර මුනලධුර්තකව සිටියදී සරභ නම් පසේ බුදුරජුන්ට කළ දෝෂාරෝපණය මෙයට හේතු විය

02 බඩදරු වෙස්ගත් චින්චි මානවිකාව නිසා අපවාද විදීම
පෙර ලොව පහළ වූ සම්භාභිභූ නම් බුදුරදුන්ගේ නන්ද නම් ශාවකයන් වහන්සේට කාම භෝගිකයා ලෙසින් දොස් නැගීම නිසා සසර බොහෝ දුකට පත්වී සාරාසංඛෙය්‍ය කල්ප ලක්ෂයකට පෙර කරන ලද කර්මය බුදුවන භවයේදීත් විපාක දුන්න.
Read More

මෛත්‍රී බුදුහිමියන් පිරිනිවන් පාන්නේ මහා කාශ්‍යප හිමියන්ගේ දේහය ආදාහනයෙන් ඇතිවන දිය බුබුලක් හේතුවෙන්ය

By සිරි සදහම් ( Dhamma) No Comments

බුදු හාමුදුරුවන්ට රූපයෙන් බොහෝ දුරට සමාන වුණු රහතන් වහන්සේ නමක් ගැන කතාව හුඟක් වෙලාවට ඔයාලා අහලා ඇති. ඒ මහා කාශ්‍යප මහ රහතන් වහන්සේ. මගධ රාජ්‍යයේ මහාතීර්ථ බමුණු ගමේ කෝසියගොත්ත බමුණාට සහ සුමනාදේවී බැමිණියට දාව ඉපදුණු පිප්ඵලී කියන බමුණු කුමාරයා තමා පසුකාලීනව බුදුන් සරණ ගිහින් මහා කාශ්‍යප නමින් ප්‍රකට වුණේ.

ධූතාංගධාරී භික්ෂූන්ගෙන් අග්‍රස්ථානය වගේම බුදුන් වහන්සේ පිරිනිවන් පාන්න පෙර අගසව් දෙනමම පිරිනිවන් පාලා හිටිය නිසා තෘතීය ශ්‍රාවකයා විදිහටත් කටයුතු කළේ මහා කාශ්‍යප මහ රහතන් වහන්සේ.
බුදුන් වහන්සේ නමකට පිහිටන දෙතිස් මහා පුරුෂ ලක්ෂණවලින් හතක් මහා කාශ්‍යප හාමුදුරුවන්ටත් පිහිටලා තිබුණා වගේම රූපයෙනුත් බොහෝ දුරට උන්වහන්සේ බුදුන් වහන්සේට සමාන වුණා. ඒත් උන්වහන්සේ බුදුන් වහන්සේට වඩා අඟල් 4 කින් උස අඩුයි. කෙසේ නමුත් එක්වරම දෙදෙනා වහන්සේලාව හඳුනාගන්න නොහැකි නිසා නොයෙක් ගැටලු ඇතිවුණා.

එක කතාවක් තමා හැමදාම මහා කාශ්‍යප හාමුදුරුවෝ පිඬු සිඟා වඩිද්දී බත් හැන්දක් පුදන කාන්තාවන් බුදුන් වහන්සේ එතනින් වඩිද්දී මහා කාශ්‍යප හාමුදුරුවෝ කියලා හිතාගෙන බත් හැන්ද පූජා කළත් පස්සේ මහා කාශ්‍යප හාමුදුරුවෝ එතනට වැඩිය නිසා දුවගෙන ගිහින් බුදුන් වහන්සේට පුදපු බත් හැන්ද පාත්‍රයට අත දාලා අරගෙන මහා කාශ්‍යප හාමුදුරුවන්ට පූජා කරපු එක
Read More

ස්ත්‍රියක් පසු පස පැමිණී කුණ්ඩදාන තෙරණුවෝ …

By සිරි සදහම් ( Dhamma) No Comments

අප බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ශාසනයෙහි පැවිදිව සසුන් පිළිවෙත් පිරූ කුණ්ඩදාන නම් භික්ෂුවක් වාසය කළහ. උන්වහන්සේ පැවිදි වු දින සිට එක්තරා ස්ත්‍රියක් උන්වහන්සේ පසු පස හැම විටම, හැම තැනටම එන්නට විය. එහෙත් තෙරුන් වහන්සේ එය නොදක්නා සේක. එහෙත් අනෙකුත් භික්ෂූන් වහන්සේලා ද අවට සිටින ජනයා ද එය දකින්නාහ. උන්වහන්සේ පිඬු සිඟා වැඩිය කල්හි දන් පිළිගන්වන ජනතාව,

“මේ කොටස නුඹ වහන්සේටය. මේ කොටස නුඹ වහන්සේගේ යෙහෙළියටය.”

යනාදී වශයෙන් පවසා දන් බෙදන්නෝය. උන්වහන්සේ යන යන හැම තැන්හිම මේ ගැහැණු රූපය පැමිණෙන බැවින් උන්වහන්සේ කුණ්ඩදාන තෙරුන් වහන්සේ යැයි ප්‍රසිද්ධියට පත්විය. එහෙත් අර්හත් තත්ත්වයට පත්වීමෙන් පසුව එම ගැහැණු රුව උන්වහන්සේ වෙතින් අතුරුදහන් විය.
Read More

සසර බිය සිහිකරදෙන ලෝසක රහතන්වහන්සේගේ කථා වස්තුව

By සිරි සදහම් ( Dhamma) No Comments

යවුල් දහසක් එක විට උදරය පලා යන්නාක් වැනි වේදනාව අමාරුවෙන් ඉවසා ගත් කුඩා දරුවා දෑත මිටි කොට උදරය තදකර ගනිමින්ම නුග සෙවණේ තණ බිස්ස මත වාඩි විය. නුග සෙවණ යට සිසිල ය. එහෙත් දරුවාගේ ඉහින් කනින් දාදිය වැගිරේ. ඔහුගේ වත දුක්බරය. ගත අපිරිසුදුය. නහරවැල් වියළී ඇට පෑදී ඇත. උපන්දා සිටම කුස පිරෙන්නට අහරක් නොලත්, කිසිවෙකුගේ සෙනෙහසක් නොලැබූ හේ දැන් ඇත්තෙන්ම පිසාචයෙකු බඳුය.

අවාසනාවන්ත කාලකණ්ණියෙකැයි, කුලයෙන්ද, ගමෙන්ද,, දෙමාපිය නෑ සියන්ගෙන්ද පිටමං කරනු ලැබූවෙන් තැන තැන සිඟා කා යන්තම් පණ නළ රැක ගන්නට තරම් වූ බත්තුලු කීපයකින් ජීවිතය ගැට ගසා ගන්නට ඔහුට සිදුවුයෙන් කුසෙහි ගිනි ජාලාව නම් කිසිදින නිවුනේ නැත.

‘අනේ මගේ කාලකණ්ණිකම… අනේ අම්මා…. අම්මා ළඟට වෙලාවත් මට ඉන්න තිබුණනම්…. ඒත් මං වගේ පව්කාරයෙක් තියාගෙන අම්මත් මොනවා කරන්නද? අනේ මට සිද්ධ වුණු දේ….’

දරුවා කඳුළු සලමින් ඉකිබිඳ බිඳ වැළපෙන්නට වූයේ යටපත් ව තිබූ අතීතයද සිහිපත් කරමිනි. Read More

සර්පයාගේ නැට්ටෙන් අල්ලාගැනීම වැනි කාලාම සූත්‍රයේ වැරදි අවබෝධය …

By සිරි සදහම් ( Dhamma) No Comments

කාලාම සුත්‍රය වනාහි අප තිලෝගුරු භාග්‍යවත් අරහත් සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේ විසින් දේශනා කරන ලද උතුම් දේශනාවකි. කාලාම සුත්‍රය ශ්‍රී සද්ධර්මයට අයත් වෙයි. එනිසා එය “ස්වාක්ඛාත” හෙවත් මුල- මැද- අග මැනවින් කියන ලද කේවල පරිපුර්ණ දහමක් බව සිංහල බෞද්ධ අපි දත යුතු වෙමු. ධර්මය කොතනින් ගත්තද එය විමුක්ති රසයෙන් යුතුය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සාරාසංඛ්‍ය කල්ප ලක්ෂයක් උතුම් පාරමී දම් පුරන්නට යෙදුනේ ඒ දහමින් දෙව් මිනිසුන් සහිත අප්‍රමාණ සත්ත්ව සමුහයා දුකින් මුදවන්නට නොහොත් අති භයානක ඝෝර සසරින් එතෙර කරවීමටය. එකවර සසරින් එතෙර වීමට තරම් සිත දියුණු නොවන සත්ත්වයන් අඩුම තරමින් අපාය දුගතියෙන් මුදවා සුගතියෙහි පිහිටුවීමට ධර්මයෙන් මහත් පිටුබලයක් ලැබෙයි.

පසුගිය වර “විඤ්ඤූන් පිලිබඳ ප්‍රශ්නය” ලිපියෙහි අප විසින් සඳහන් කල පරිදි කාලාම සුත්‍රය බොහෝ සෙයින් ප්‍රචලිත සුත්‍රයකි. විශේෂයෙන් එය බටහිර සහ බටහිර ලැදි උගතුන්ගේ විශේෂ ඇගයුමටත් සාකච්ඡාවටත් බඳුන් වී ඇති බවට කරුණු තිබේ. නමුත් භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ දේශනාවක් වන මේ උතුම් සූත්‍ර ධර්මය විග්‍රහ කිරීමේදී එය සාකච්ඡාවට ගෙන ඇති ආකාරයත් එයින් ඉදිරිපත් කරනු ලබන අදහස් හා නිගමනයනුත් බොහෝ විට යම් යම් විකෘති මතවාද සහ අර්ථ විග්‍රහයන්ට හේතු වන බව පෙනී යයි. එයට බොහෝ වි‍ට හේතු කාරණා වී ඇත්තේ මෙම සුත්‍ර ධර්මයෙහි එක් කොටසක් පමණක් අවධානයට යොමු කිරීමෙන් කරුණු විග්‍රහ කිරීමත්, භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ දේශනාව පරිදි තෙරුවන් කෙරෙහි ශ්‍රද්ධා සිතින් දුකින් මිදීම අරමුණු කරගෙන සුත්‍ර දහම් ඉගෙනුම වෙනුවට වෙනත් අරමුණු මත පදනම්ව ධර්මය විග්‍රහ කිරීමත් යයි සිතෙයි. එබැවින් අපගේ පුහුදුන් අදහස් පසෙකලා, කෙලෙසුන් සහිත, මාන සහිත, අවිද්‍යාවෙහි ගිලුණු විග්‍රහයන්ද පසෙකලා පළමුව භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ උතුම් වූ සම්බුද්ධත්වය කෙරෙහිත්, සන්දෘෂ්ඨික වූ ශ්‍රී සද්ධර්මය කෙරෙහිත් ශ්‍රද්ධාවෙන් යුතුව මෙම සුත්‍රය උගනිමු.

කාලාම සූත්‍රය (සූත්‍ර පිටකයෙහි දැක්වෙන පරිදි “කේසපුත්ත සූත්‍රය” හෙවත් “කාලාම සූත්‍රය”) Read More

ලෝක ඉතිහාසයේ ශ්‍රේෂ්ඨතම මනෝ වෛද්‍යවරයාණෝ …

By සිරි සදහම් ( Dhamma) No Comments

මිනිසාට වැලඳෙන කායික, මානසික රෝග පිළිබඳවත්, ඒවා වළක්වාගන්නා ආකාරය හා ඒවාට පිළියම් ආදියත් පෙන්වා දෙමින් බුදු රජාණන් වහන්සේ දේශනා කළ සූත්‍ර රාශියකි. ඒ අතර සල්ලේඛ සූත්‍රය, රෝග සූත්‍රය, ගිරිමානන්ද සූත්‍රය, මහා මොග්ගල්ලාන සූත්‍රය, මහා කස්සපථේර සූත්‍රය, ජරා සූත්‍රය, සබ්බාසව සූත්‍රය, භික්ෂු ප්‍රාතිමෝක්‍ෂය හා භික්ෂුණී ප්‍රාතිමෝක්ෂය, චුල්ලවග්ගපාළියේ සේනාසනඛන්ධකය හා වත්තක්ඛන්ධකය ආදිය වේ.
බොහෝ දෙනකු ඉතා මෑතක් වන තුරු ම විශ්වාසයෙන් යුතු ව පිළිගෙන සිටියේ සෞඛ්‍යය යනු කායික නීරෝගි භාවය පමණක් බව යි. ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය (WHO) පවා මෑතක් වන තුරු සෞඛ්‍යය අර්ථ දැක්වූයේ “පුද්ගලයකුගේ කායික හා මානසික නීරෝගි භාවය සෞඛ්‍යය යි” යනුවෙනි. නමුත් වසර 2000 වන විට ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය ද “සෞඛ්‍යය යනු මිනිසාගේ කායික, මානසික, සමාජයීය හා ආධ්‍යාත්මික සමතුලිතභාවය යි” යනුවෙන් සිය විග්‍රහය වඩාත් පුළුල් කර ඇත.
අදින් වසර 2600කට පමණ පෙරදීත්, අපගේ බුදු රජාණන් වහන්සේ මෙම අදහස ම ප්‍රකාශ කර ඇතැ යි පැවසුව හොත් ඇතැම් විට ඔබ පුදුම වනු ඇති. නමුත් සත්‍යය එය යි. ධම්මපදයෙහි සුඛ වග්ගයෙහි සඳහන් පහත දැක්වෙන ගාථා පාඨය මිනිසාගේ කායික, මානසික, සමාජයීය හා ආධ්‍යාත්මික සෞඛ්‍යය පිළිබඳ ව කදිම විවරණයක් සපයයි:
“ආරෝග්‍යපරමා ලාභා – සන්තුට්ඨීපරමං ධනං
විස්සාසපරමා ඤාති – නිබ්බානංපරමං සුඛං”
මිනිසකුට නීරෝගි බව තරම් පරම ලාභයක් කොයින් ද? එය කායික සෞඛ්‍යය යි. සතුට පරම ධනය යි. සතුට යනු මානසික සෞඛ්‍යය යි. විශ්වාසය පරම ඤාතියා ය. විශ්වාසයක් නොමැති වූ තැන ඇති වන්නේ සැකය යි. එබඳු සමාජයක සමාජීය සෞඛ්‍යය පිරිහීමට පත් වේ. එබැවින් විශ්වාසය සමාජීය සෞඛ්‍යය, යහපත් වීමට අත්‍යවශ්‍ය ය. බෞද්ධයකු හට නිර්වාණය හැර වෙනත් පරම සැපයක් පිළිබඳ සිතීමට පවා නොහැකි ය. එබැවින් එය ඔහුගේ ආධ්‍යාත්මික සෞඛ්‍යය යි. මේ අයුරින් ඉතා සරල ව බුදුන් වහන්සේ පෙන්වා දුන්නේ අද ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය පවා පිළිගන්නා සෞඛ්‍ය සම්පන්න මිනිසකු සතු විය යුතු දේ ය.

Read More

නවීන විද්‍යාවට වඩා විද්‍යාත්මක බුදුදහම …

By සිරි සදහම් ( Dhamma) No Comments

එවකට මම විද්‍යාඥයෙකුව සිටියෙමි. පසු කාලීනව බොහෝ පිළිගැනීමට ලක් වූ මහාචාර්ය ස්ටීවන් හෝකින් හා සමකාලීනව කේම්බ්‍රිජ් විශ්ව විද්‍යාලයේ සෛධාන්තික භෞතික විද්‍යාව හැදෑරුවෙමි. සමහර විද්‍යාඥයන්ගේ ආධානග්‍රහී(Dogmatic) බව දැකීමෙන්, විද්‍යාව පිළිබඳ වූ මුලාවෙන් නිදහස්වීමට විද්‍යාඥයෙකු වූ මා හට හැකිවින.

ශබ්දකෝෂයට අනුව ආධානග්‍රහී බව යනු, යම් මතයක් මුල්කරගත් උද්දච්ඡ් බවයි. එම අර්ථ දැක්වීම, කේම්බ්‍රිජ් විශ්ව විද්‍යලයේ විද්‍යාගාර තුලදී මා දුටු “විද්‍යාව” අර්ථ දැක්වීමට ඉතා සුදුසුවේ. “විද්‍යාව” තුල විනය විනාශවී ඇත. නිවහල් චින්තනයකින්යුත් සත්‍ය ගවේෂණය වෙනුවට, ගර්වයෙන් පිරුණු අදහස්, සියල්ල අතික්‍රමණය කොට ඇත. එකල සිටම මාගේ ප්‍රියතම තේමා පාඨය වූයේ, “යම් ශ්‍රේෂ්ඨ විද්‍යාඥයෙකුගේ විශිෂ්ටත්වය මනිනු ලබන්නේ, තම විෂයේ ප්‍රගමනය ඇහිරී තිබූ කාලය ප්‍රමාණය මත”යන්නයි

සැබෑ විද්‍යාව යනු කුමක්දැයි හන්දුනා ගැනීමට, විද්‍යාවෙ පීතෘවරයෙකු වූ ඉංග්‍රීසි ජාතික දර්ශනික ෆ්‍රැන්සිස් බේකන්ගේ(1561 – 1628) අදහස් විමසා බලන්න. විද්‍යාව ප්‍රගමනය විය යුත්තේ කුමක් මතද යන්න සඳහා රාමුවක් ඔහු විසින් ස්ථපිත කලේය. එනම් “යමක නිෂේධාත්මකබව පිළිබඳ වැඩි බලයක් යෙදවීම” මෙහි අදහස නම්, යම් ස්වභාවික සංසිද්ධියක් පැහදිලි කිරීම සඳහා ඉදිරිපත් කරන යම් සිද්ධාන්තයක් (Theory) විසාධනය(Disprove) කිරීමට යමෙක් තම හැකි උපරිමයෙන් උත්සහ ගතයුතුයි, එය අභියෝගයට ලක් කිරීමට පරීක්ෂණ පැවැත්විය යුතුයි යන්නයි. යම් සිද්ධාන්තයක් පිළිබඳව තාර්කිකව දැඩි පරීක්ෂණයකට ලක් කොට, එහි දෝෂ සොයාගත යුතුය. විද්‍යාව ප්‍රගමනය වන්නේ එවිටයි. නව සොයගැනීමකට අනුව, යම් සිද්ධාන්තයක් වෙනස්කර පිරිසිඳු කිරීමට හැක. විද්‍යාවේ මෙම මූලික ක්‍රමවේදයට අනුව පරම නිශ්චිතතාවයකින් යුතුව යමක් ඔප්පු කිරීමට නොහැකියි. කල හැක්කේ, පරම නිශ්චිතතාවයකින් යුතුව යමක් විසාධනය කිරීම පමණි.
Read More

දහමෙන් නිරවුල් වන සැනසුමේ කැදැල්ල …

By සිරි සදහම් ( Dhamma) No Comments

පවුල යනු සමාජ විද්‍යානුකූලව සමාජ සංස්ථාවකි. මෙකී සමාජ සංස්ථාව සැකසී ඇත්තේ අම්මා තාත්තා දුව පුතා ආදී ලෙස වූ න්‍යෂ්ටික පවුල සහ ආච්චී සීයා ඇතුළු විස්තෘත පවුලකිනි. ගුණවත් පවුල් ඒකකයක් සකසා ගනු ලබන්නේ කෙබඳු අයුරින් ද යන්න අප බුදුරජාණන්වහන්සේ විසින් සූත්‍ර රාශියක් මගින් පෙන්වා දී තිබේ. ඒ සූත්‍ර අතර සිඟාලෝවාද, චතුසංවාස, සත්ත භරියා ආදී සූත්‍ර නිදසුන් ලෙස ගත හැකිය. එමෙන්ම මීට අදාළ ජාතක කථා රැසක් ද ආදර්ශයට ගත හැකි ය.
වර්තමානයේ බොහෝ දෙනකුට පවුල් ප්‍රශ්න තිබෙන බව අසන්නට ලැබේ. එවැනි පසුබිමක් නිර්මාණය වන්නේ පුද්ගලයා හරි අවබෝධයකින් තොරව ජීවත්වීම නිසාය. තම ස්වාමියා හා භාර්යාව අන්‍යොන්‍ය විශ්වාසයක් හා බැඳීමකින් යුතුව ජීවත් විය යුතු ය. ස්වාමියා හා බිරිය අතර මනා බැඳීමක් තිබිය යුතුය. ඔවුනොවුන් පි‍්‍රයවාදීව විසිය යුතු ය. එය ගුණවත් පවුල් දිවියකි. සිගාලක ගෘහපති පුත්‍රයාට බුදුරදුන් දේශනා කළේ පතිකුලය තුළ බිරියක් ජීවත්විය යුතු වන්නේ කෙසේද යන්නයි. එහිදී බිරියක් ලෙස ඇයගෙන් ඉටුවිය යුතු කාර්යය මනාකොට ඉටුකොට තිබේ නම් ස්වාමියාගේ ආදරය ලබාගත හැකිය. අඬදබර කලකෝලාහල නොමැති සන්සුන් සාමකාමී පවුල් දිවිය මගින් දෙදෙනාම සැප ලබයි. එසේ නොමැති තැන පවුල් දිවිය නීරසව එකිනෙකා පිළිබඳ සැකය, අවිශ්වාසය, වෛරය ජනිත කරයි. එය හොඳ පවුල් දිවියක් ගෙවීමට බාධාවකි. මේ නිසා අප බුදුරදුන් අනුදත් යහපත් පවුල් දිවියකට අවශ්‍ය ධර්ම කරුණුවලින් දැනුමක් ලබා තිබීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. සිඟාලෝවාද සූත්‍රයේ ඇති එබඳු ඉගැන්වීමක් යන්නේ යුතුකම් අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ හඳුන්වාදීමයි. මේ සූත්‍රයේ බිරියට සැමියාගෙන් ඉටුවිය යුතු යුතුකම් අපරදිග දිසාවෙන් පැහැදිලි කර දී තිබේ. එහිදී සැමියා සම්මානයෙන් ,අපහාස නොකිරීමෙන් , පරඹුවන් කරා නොයෑමෙන්, ගෙදර කටයුතු වල අධිපති බව පැවරීමෙන් , අබරණ, ඇඳුම් පැළඳුම් ලබාදීමෙන් , යන කරුණු පහකින් බිරියට අනුග්‍රහය දැක්විය යුතුය. එවැනි සැළකිල්ලක් බිරියට දක්වන විට ඇය තම ස්වාමියාට විරුද්ධව ගමන්කළ ඛ්ැකි නොවේ. ඉන්පසු ඇයද තම ස්වාමියා කෙරෙහි දයාබරිතව කටයුතු කරනු ඇත. ඇයද තම යුතුකම් මනාව ඉටුකළ යුතු අයුරු, බිරියගෙන් සැමියාට ඉටුවිය යුතු යුතුකම් කොටසින් පැහැදිලි කර දී තිබේ. ඒවා වන්නේ
Read More

error: Content is protected by www.ifbcnet.org.