Skip to main content
Monthly Archives

November 2015

ජේතවන චෛත්‍යරාජයන් වහන්සේ ( Jethawana Sthupa )

By අසිරිමත් අනුරාධපුරය ( Glorious Anuradhapura), පුරාණ වෙහෙර විහාර ... ( Ancient temples), සොළොස්මස්ථාන... (Solosmasthana) No Comments

ලෝකයේ පවතින විශාලත්වයෙන් අගතැන්පත් බෞද්ධ ස්තූපය වූ ජේතවන චෛත්‍ය දෙවැනි වන්නේ ලෝකයේ පුදුම හතෙන් එකක්සේ ගැනෙන මිසරයේ පිරමීඩයන්ට පමණි.

මහසෙන් රජතුමා (ක්‍රි.ව. 276 – 303 ) කරවූ ස්තූපය අඩි 400 ක් පමණ උස් වූ බව කියැවෙයි. එහෙත් 1832 වසරේ මේජර් ස්කිනර් විසින් ඇඳින ලද සැලැස්මට අනුව සෑයේ උස අඩි 244 කි. වලිසිංහ හරිස්චන්ද්‍රයන්ගේ ‘සිතියම් සහිත පුරාවිද්‍යාව‘ පොතේ සඳහන්ව ඇත්තේ දා ගැබේ උස අඩි 249 ක් බවත් වට අඩි ප්‍රමාණය අඩි 1200 ක් බවත් ය. මෙම සුවිසල් ස්තූපය අක්කර 8 ක පමණ භූමි ප්‍රමාණයක් වසා පැතිරී පවති යි.

සෑයේ නිධන් කර ඇති දේ පිළිබඳව මහාවංශයේ සඳහන් නොකළ ද පූජාවලියට අනුව මෙහි නිධන් කර ඇත්තේ බුදුන් වහන්සේගේ පටී ධාතුවයි. අනුරාධපුරයේ ඇති මහා ස්තූපයන් තුනෙන්, එකක් වන ජේතවන චෛත්‍ය ඇත්තේ අනුරාධපුරයේ ජෝතිවනය නම් භූමියේ ය. එමනිසා මෙය ජේතවනාරාමය ලෙස ප්‍රචලිත විය. එහෙත් ශිලා ලේඛනයන්හි හා පැරැණි පොත පතෙහි සඳහන් ව ඇත්තේ දෙනාවෙහෙර – දෙනායකය ආදී නම් වලිනි.

මිහිඳු මහරහතන් වහන්සේගේ මූලිකත්වයෙන් බිහි වූ මහා විහාර සම්ප්‍රදායට එරෙහි වූ මහසෙන් රජතුමා ලෝවාමහාපාය සහ තවත් පූජනීය වස්තූන් විනාශ කිරීමට තරම් කුරිරු වූයේ මහායාන සම්ප්‍රදායට නතු වූ සංඝමිත්‍ර නම් පාපමිත්‍ර භික්‍ෂූන් වහන්සේගේ බහට මුලා වී එම භික්‍ෂුවගේ උපදෙස් අනුව ය. මෙම සැහැසි ක්‍රියා හමුවේ මුළු රටම කැළඹුණි. රජතුමාගේ කුළුපග මිතුරකු වූ මේඝවර්ණ නම් අමාත්‍යවරයා මලය රටට පලාගොස් සේනා සංවිධානය කර යුද වදින්නට පෙරලා පැමිණියේ රජතුමා කළ මෙම නොපනත්කම් ඉවසීමට නොහැකි වූ නිසාවෙනි.

Read More

සේල චෛත්‍යරාජයන් වහන්සේ ( Sela Sthupa )

By අසිරිමත් අනුරාධපුරය ( Glorious Anuradhapura), සොළොස්මස්ථාන... (Solosmasthana) One Comment

සොළොස්මස්ථානයන්හි පහළොස්වැනි ස්ථානය ලෙස සඳහන්ව ඇත්තේ සේල චෛත්‍යයය. අප මීට ප්‍රථමයෙන් තිස්ස මහා විහාරය පිළිබඳව කතා කළෙමු. එය සොළොස්මස්ථානයන්ගේ අටවන ස්ථානයයි. නවවන ස්ථානයේ සිට දා හතර වැනි පූජනීය ස්ථානයන් පිළිබඳව මීට ප්‍රථමයෙන් අටමස්ථාන යටතේ හඳුනා ගත් නිසා ඊළඟට ඇති ස්ථානය සේල චෛත්‍යය නම් වෙයි.

අද අපේ කථිකාවතට භාජනය වන සේල චෛත්‍යය පිහිටා ඇත්තේ ඓතිහාසික මිහින්තලා පුද බිමෙහිය. ස්ථිර වශයෙන්ම සේල චෛත්‍යය නිර්ණය කිරීමටද ඓතිහාසික සහ පුරාවිද්‍යාත්මක සාධක මත විනිශ්චයකට එළඹීමේ දී ප්‍රශ්නකාරී තත්ත්වයක් පැන නගී.

මෙය නිරාකරණය කර ගැනීම උදෙසා ඉතිහාසගත කරුණු සමඟ වඩාත් නිවැරැදිව එකඟ වීමට පුරාවිද්‍යාත්මක කැණීම් වලින් මතු කරගන්නා ලද සාධකයන් සමඟ එය සසඳා බලා වඩාත් නිවැරැදි තැනකට එළඹීමට අපි උත්සාහ කළෙමු. එතැනදී වඩාත් නිවැරැදි දත්තයන් සපයා ගැනීමට මහාචාර්ය සෙනරත් පරණවිතායන්ගේ ‘පුරාවිදු පරියේෂණ’ නම් පර්යේෂණාත්මක ග්‍රන්ථයේ අඩංගු කරුණු පාදක කර ගැනීමට සිදු විය. එහි සඳහන් වන්නේ මෙසේය.

කුටකණ්ණතිස්ස රජතුමා (ක්‍රි.පූ. 41 – 91 ) චේතියපබ්බතයෙහි තමා විසින්ම පිහිටුවන ලද මහා උපෝසථාගාරයක් ඉදිරිපිට සෙල්මුවා දාගැබක් කරවූ බව මහාවංශයේ (34 වැනි පරිච්ඡේදයෙහි) කියැවෙයි. ඔහු එම භූමියේ බෝධියක් රෝපණය කරවූ බවද සඳහන් කර තිබේ. මිහින්තලේ වට දා ගෙය අසල ඉතා පැරැණියයි සැළකෙන බෝ වෘක්‍ෂයක් අදත් දක්නට ඇත. මෙය කුටකණ්ණතිස්ස රජු රෝපණය කරවූ බෝධියම යැයි කිව නොහැකි බව සැබෑව. එහෙත් එක් බෝ ගසක් මළ කල එතැන තවකක් සිටුවීම සිරිතකි. කෙසේ වෙතත් කුටකණ්ණතිස්ස රජු විසින් සිය ශෛලමය ස්තුපය ඉදි කරනු ලැබූ භූමියේ දාගැබටත් බෝධියටත් අමතරව විශාල උපෝසථාඝරයක් ද පිහිටි හෙයින් එය එතරම් කුඩා බිමක් විය නොහැකිය. වටදාගෙය අද පිහිටා තිබෙනු දක්නට ඇති තලවුව මේ අවශ්‍යතාවය සපුරාලයි. මිහින්තලේ මෙම භූමියේ ඇති වටදාගේ ඇතුළත ඇති දා ගැබ ඓතිහාසික ලියකියවිලිවලත් තුන්වැනි සියවසෙහි ශිලා ලේඛනයේත් සඳහන් සිලාචේතියම විය යුතු යැයි පිළිගත යුතු වේ.

Read More

කතරගම කිරිවෙහෙර චෛත්‍යරාජයන් වහන්සේ ( Katharagama Kiriwehera Sthupa )

By පුරාණ වෙහෙර විහාර ... ( Ancient temples), සොළොස්මස්ථාන... (Solosmasthana) One Comment

සොළොස්මස්ථානයේ දහසය වැනි ස්ථානය නොහොත් අවසන් පූජනීය ස්ථානය ලෙස නම් කර ඇත්තේ කතරගම කිරි වෙහෙර ය.

බුදුරජාණන් වහන්සේ අප මාතෘභූමිය වෙත තෙවන වර වැඩි ගමනේ දී කතරගම කිරිවෙහෙර ඉදිකර ඇති ස්ථානයේ ද සමවත් සුවයෙන් වැඩ සිටි නිසා කිරි වෙහෙර ද සොළොස්මස්ථානයන්ගෙන් එකක් වශයෙන් නම් කර තිබේ.

එහෙත් මේ පිළිබඳව සඳහන් වන්නේ ධාතු වංශයේ පමණි. ශ්‍රී මහා බෝධීන් වහන්සේගෙන් පැණ නැගුණු අෂ්ටඵලරුහ බෝධීන් වහන්සේගෙන් එක් නමක් රෝපණය කළ ස්ථානයක් ලෙස කතරගම නම් කර තිබේ. ඒ බව මහාවංශයේ සඳහන් වෙයි. නමුත් බුදුන් වහන්සේ කතරගම වැඩි බවක් එහි සඳහන් නොවේ.

කෙසේ හෝ මේ වන විට කතරගම කිරි වෙහෙර සොළොස්මස්ථානයන්ගෙන් එකක් බවට පත් වී ඇති නිසාත් අෂ්ටඵල රුහ බෝධීන් වහන්සේ නමක් පිහිටි බිමක් නිසාත් මෙය සුවිශේෂී පූජනීය ස්ථානයක් බවට පත්ව තිබේ.

බුදුන් වහන්සේ සපැමිණෙන විට එහි සිටියේ ‘මහාඝෝෂ’ නම් දෙව් රජකු බවද සඳහන් වෙයි. කතරගම දෙවිඳුන් ඇතැම් තැනක ‘මහාසේන’ යන නමින් හැඳින්වෙන බව කියැවෙතත් ‘මහාඝෝෂ’ යනු එතුමන්මදැයි සැකයක් පවතී. එය කෙසේ වෙතත් බෞද්ධ පුරාවෘත්තය හා බැඳුණු කතරගම පුරවරයට ඇත්තේ දීර්ඝ ඉතිහාසයකි.

බුදුන් වහන්සේ සපැමිණ ධර්මය දේශනා කිරීමෙන් පසුව එහි වැසියන් බෞද්ධාගමට අනුගත වූ බවත් ‘කිහිරි වනයේ’ උන්වහන්සේ වැඩ සිටි ස්ථානයේ පසු කලෙක කිහිරි නොහොත් ‘කිරි වෙහෙර’ ඉදි කළ බවත් කියැවෙයි.

Read More

පින්වන්ත පෙම්වන්තියක් වන්න

By සිරි සදහම් ( Dhamma) 2 Comments

ආයුබෝවන් යාලුවනේ. ඉතිං මොනවද අලුත් තොරතුරු. ඉතින් අපි ශාසනික වැඩ කිහිපයක්ම කරපු බව ගොඩදෙනෙක් දන්නව නෙව. මේ තියෙන්නෙ ලින්ක් එක අපේ බ්ලොග් එකේ. නිකන් ඉන්න වලොවක පොඩ්ඩක් බලන්න. අපිත් එක්ක එකතු වෙන්නත් ආරාධනා කරනව.
හොදයි.. අද අපි කථාකරන්නෙ ඉතාම වැදගත් මාතෘකාවක් පිලිබඳවයි. ඒ තමයි “පිංවන්ත පෙම්වන්තියක් ” වන්නේ කෙසේද කියන එක. පිංවන්ත පෙම්වන්තියක් වන්න ඔබත් කැමති ඇති. ( කලබල වෙන්න එපා. ඉදිරියෙදි පෙම්වන්තයන් ගැනත් කථා කරමු ) මෙතනදි අදහස් කරන්නෙ පෙම්වතාගෙ ආදරය උපරිම ලබන, හොඳ යාන වාහන අරගෙන දෙමාපියන්ගෙ ආශිර්වාදය ඇතුව විවාහ වෙන්න පුලූවන් වාසනාවක් ගැන නම් නෙවෙයි. ඔබ ලබන ප්‍රේමය, ඔබ ගතකරන පශ්චාත් ප්‍රේම කාලය නැතිනම් විවාහ ජීවිතයත් සාරථක වන විදිහට විඳින්නෙ කොහොමද කියන කාරණයයි අපිි කථා කරන්න යන්නෙ. හොඳයි ඇත්තටම පිවන්ත පෙම්වන්තියක් කියන්නෙ කවුද? පෙම්වන්තියක් හා පින්වන්ත පෙම් වන්තියක් අතර ඇති වෙනස මොකක්ද කියල පොඩ්ඩක් හොයල බලමු. රූපයේ පින්තූර ටික බලන්නකෝ … … …
හොදයි මේව බලනකොට ඔබට මොකක්ද හිතෙන්නෙ. ඇත්තටම කණගාටුදායක තත්වයක් අද සමාජය තුල නිර්මාණය වෙලා තියෙන්නෙ. ආදරය, ප්‍රේමය වගේ දේවල් ඉතාම සුන්දර දේවල් හැටියටයි සලකන්නෙ. ස්ත්‍රියක් හා පුරුෂයෙක් අතර පවතින්නා වූ ආත්මීය බැඳීමක් ලෙස ප්‍රේමය නැතිනම් ආදරය හඳුන්වන්න පුලූවන්. අපි සාමාන්‍යයෙන් පෙම්වන්තියන් කියන්නෙ විවාහ නොවූ අයට පමණයි. එහෙත් සත්‍යයනම් විවාහ වූ අයත් පෙම් වන්තියො. මොකද එයාල තමන්ගෙ සැමියට ආදරය කරනව, ප්‍රේම කරනව.

Read More

බුදුන් උපන් රට ශ්‍රී ලංකාවද ?

By සිරි සදහම් ( Dhamma) 8 Comments

ආයුබෝවන් යාලූවනේ, අදනම් මේ ලිපිය ලියන්නෙ හරිම වේදනාවෙන්. ලොව්තුරු තථාගතයන් වහන්සේ දේශනා කලා වගේම ආගම දහම ඇතුලෙ ඉඳන් ආගම දහම විනාශ කරන මිනිස්සු ඉන්න රටක නේද අපි ඉන්නෙ කියල හිතට හරිම කණගාටුයි. යාලූවනේ අපේ බුදුපියාණන් වහන්සෙගෙ විතරයි ඉතාම නිවැරදිව ඉතිහාසයයක් ලියැවිල තියෙන්නෙ. ලෝකයේ වෙන කිසිම ආගමික ශාස්තෘවරයෙකුගෙවත් මෙතරම් ඉතාම නිවැරදි ඉතිහාසයක් දකින්න නෑ. ඒත් දැන් ඒකත් විනාශ කරන්න උත්සාහ කරනව.

ක්‍රිස්තියාණි මිශනාරී බලවේග බුදුදහමට විනකරන්න පටන්ගත්තෙ අද ඊයෙ ඉඳල නොවෙයි. බුදුපිළිම විනාශකරල, මිනිස්සු මරල ආගම ප්‍රචාරය කරන්න හදපු ඔවුන් තමන්ගෙ අදහස මුදුන් පමුණුවාගන්න බැරි උනාම එංගලන්තයෙන් ලැබුණු අණ තමයි ක්‍රිස්තියාණි කරන්න බැරිනම් නරක බෞද්ධයන් කරන්න කියල. ඒ වැඩේ හරිගියා. නොමිලේ දුන්නු සිගරට් එක උරන්න පටන්ගත්තු මිනිස්සු අන්තිමට පන්සලෙන් ඈත්වෙන්න පටන් ගත්ත. හාමුදුරුවරුන්ට කරන්න තියෙන තරම් නින්දා කරල, බටහිර වෙදකම ගෙනල්ල සිංහල වෙදකම නන්නත්තාර කරල, උන්ගෙ හෙලූවැලි සංස්කෘතිය බෝකරන්න පටන්ගත්ත. ඒ ඕකොම අපේ උන් බාරගත්තෙ ඉහටත් උඩින්.

ඔය අතරෙ ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතිය රටතුල පතුරවමින් උන්ගෙ ආගම ව්‍යාප්ත කරන ගමන් බුදුදහමට වින කරන්න යටින් නූල් සූත්තර ඇද්ද. පානදුරේ අරියධම්ම හිමි, ලබුදූවේ සිරිධම්ම හිමි, ගංගොඩවිල සෝමහිමි ඝාතනයත් මේ කුමන්ත්‍රණවල ප්‍රතිඵල. ඒවිතරක් නොවෙයි. ටිඛෙටි ජාතික එස්. මහින්ද හිමිව පවා ඝාතනය කලා කියල මම මේ ල`ගදි දැක්ක. එච්චරද වක්‍රව දැන දැන ම හෝ නොදැන බුදුදහමට කරපු දේවල්නම් කොච්චරද?

Read More

වසර විසිපහකට පෙර දැයට අහිමි වූ ජාතික වස්‌තුව “රාජා”

By සිරි සදහම් ( Dhamma) No Comments

දියත පතල මහනුවර ඇසළ පෙරහැරෙහි මුඛ්‍යතම අංගය දළදා පෙරහැරයි. නාථ, විෂ්ණු, කතරගම සහ පත්තිනි යන දේවාල පෙරහැර සමග පෙරහැර පහකින් සමන්විත ඇසළ පෙරහැරෙහි සුවිශේෂී උත්තරීතර අංගය වන්නේ සධාතුක කරඬුව වැඩම කරවන හස්‌ති රාජයා ය. දළදා පෙරහැරේ ගමන් කරන සෙසු හස්‌තීන් අතර එම හස්‌ති රාජයා සැබැවින්ම අති විශිෂ්ට වාසනාවන්ත, පුණ්‍යවන්ත හස්‌තියකු වන්නේ ය. මෑත පෙරහැර ඉතිහාසය තුළ අඩ සිය වසරකට ආසන්න කාලයක්‌ සධාතුක කරඬුව වැඩම කරමින් උදාර මෙහෙවරක යෙදෙමින් සදානුස්‌මරණීය සිහිවටනයක්‌ තැබු කීර්තිමත් හස්‌තිරාජයා වූයේ ශ්‍රී දළදා මාලිගයෙහි රාජා හස්‌තියාය. කාලයාගේ ඇවෑමෙන් වයෝවෘද්ධ භාවය නිසාම බෙලහීන තත්ත්වයට පත්වූ රාජා හස්‌තියා අභාවයට පත්ව 2013 ජුලි මස 16 වන දිනට පුරා වසර විසිපහක්‌ සම්පූර්ණ විණි.

බුදුරජාණන් වහන්සේ ලොවට දායාද කළ ප්‍රථම ලෝකාදර්ශය කෘතගුණ දැක්‌වීමයි. පරමෝදාර ඒ ඉගැන්වීම අනුව යෙමින් “රාජා” ඇත් රජුන් පිළිබඳව සමරු සටහනක්‌ තැබීම කාලෝචිත යෑයි හැඟේ.

මඩකලපු දිස්‌ත්‍රික්‌කයේ එරාවුර් හි පදිංචි වෘත්තියෙන් අලි අල්ලන්නකු වූ එම්. උමේරු ලෙබ්බේ නමැත්තා තම කාණ්‌ඩය සඳහා වන වැදුණු 1925 වර්ෂයේ එක්‌තරා දිනෙක මන්නාරම් ප්‍රදේශයේ ඝන කැලෑවෙන් අලි පැටවකු අල්ලා ගනු ලැබිණි. මෙම අලි පැටවාත්, මඩකලපු ප්‍රදේශයෙන් අල්ලා ගනු ලැබූ අලි පැටවකුත් උමේරු ලෙබ්බේ රු. 3300.00 ක මුදලකට මහනුවර ප්‍රදේශයේ යටිනුවර, ගිරාගම මාම්පිටිය වලව්වේ පුංචි බණ්‌ඩාර හෙවත් ටිකිරි බණ්‌ඩාර මාම්පිටිය දිසාවට විකුණනු ලැබීය. 1925. 12. 11 වැනි දින 1318 අංක දරණ අවසර පත්‍රය ප්‍රදේශයේ දිසාපතිතුමාගෙන් ලබාගත් මාම්පිටිය දිසාවේ ඇත් පැටවුන් දෙදෙනා මහනුවරට රැගෙන ආවේය. ඉක්‌බිති යටිනුවර, ගිරාගම වලව්වේ ඇත්ගාලේ මෙම ඇත් පැටවුන් දෙදෙනා ජීවත් වූහ. එක්‌ ඇත් පැටවෙක්‌ ‘රාජා’ නමින් ද අනෙක්‌ ඇත් පැටවා ‘දත් පූට්‌ටුවා’ නමින් ද හඳුන්වනු ලැබූ අතර ‘දත් පූට්‌ටුවා’ පසු කාලයේ ‘කන්දා’ නමින් ද හඳුන්වන ලදී. ‘රාජා’ සහ ‘කන්දා’ මාම්පිටිය දිසාවේගේ සුරතලුන් ලෙස කල් ගෙවන්නට වූහ.

Read More

පරමාණුවේ චලනයෙන් හෙලිවන බුදුදහමේ සත්‍යය …

By සිරි සදහම් ( Dhamma) No Comments

වර්තමානයේ විද්‍යාව හා බුදු දහම පිළිබඳ ව විවිධ මාධ්‍යවලින් විවිධාකාර ව සාකච්ඡා කර ඇත. ඒ මෙය ඉතා වැදගත් හා ආකර්ෂණීය මාතෘකාවක් වන බැවිනි. මෙ ම ලිපිය තුළින් මා බලාපොරොත්තු වන්නේ බුදු දහමේ හි සඳහන් ඇතැම් කරුණු විද්‍යාව මගින් පැහැදිලි වන අවස්ථා පිළිබඳ ව ඔබ ගේ අවධානය යොමු කරවීම ය.

වර්තමානයේ නූතන විද්‍යාව සමග අවම වශයෙන් ගැටුම් ඇති කර ගනිමින් බැබළෙමින් බුදුදහම විරාජමාන ව සිටියි. ලොව බොහෝ ආගම් විද්‍යාත්මක සොයා ගැනීම් හමුවේ බිඳවැටෙමින් පවතින බව නො රහසකි. නමුත් විද්‍යාව සමග බුදුදහම වඩා ත්, බැබළීම ට පත් වී ඇති බව කිව යුතු ම ය.
බුදුදහම, විද්‍යාව ට එකඟ දැ යි යමෙක් ඇසුවහොත් ඔබ දෙන පිළිතුර කුමක් ද ? “ඔව්” හෝ “නැත” යන්න පමණි. ඔබ ගේ පිළිතුර “ඔව්” නම් එය ඔබ ට පැහැදිළි කළ හැකි ද? ඒ විට බොහෝ දෙනෙකු ගේ පිළිතුර වන්නේ “නො හැක” යන්න ය. එය ට හේතු දෙකක් ඇත. එකක් නම් විද්‍යාව නො දැනීම යි. අනෙක නම් බුදුදහම නො දැනීම යි. මෙ ම ලිපියෙන් උත්සහ කරන්නේ බුදුදහම හා විද්‍යාව යන කොටස් දෙක ම පිළිබඳ ව මනා අවබෝධයක් ලබා දීම ය. එ බැවින් විද්‍යාව පිළිබඳ ව යම් දැනුමක් තිබීම මෙ ම ලිපිය තේරුම් ගැනීම ට පහසුවක් වනු ඇත. එ සේ නොමැති වුව ද , උත්සාහයෙන් තේරුම් ගනිමින් කියවන ඕනෑ ම අයෙක් හට තේරුම් ගැනීම ට හැකි පරිදි හැකි තාක් සරල ව ලියන්න ට උත්සහ කරන්නෙමි. මෙය තනි ව ම කළ හැකි ක්‍රියාවක් නො වේ. එ බැවින් මෙය ට අනෙකුත් වෙබ් අඩවිවල ඇති ලිපි කිහිපයක් ද, සම්බන්ධ කරගනිමින් ලියන්න ට යෙදුනි. එ ම ලිපි ඉතා මහන්සියෙන් සකස් කළ සියලු දෙනා ට පළමු ව පුණ්‍යානුමෝදනාව පිරිනමමින් අපි මාතෘකාව ට එළඹෙමු.
ජාති, ජරා,ව්‍යාධි,මරණ………
Read More

භාගිණ්‍යෙ සංඝරක්ඛිත පොඩි හාමුදුරුවෝ …

By සිරි සදහම් ( Dhamma) No Comments

දූරංගමං ඒකචරං අසරීරං ගුහාසයං
යේ චිත්තං සඤ්ඤමෙස්සන්ති මොක්ඛන්ති මාරබන්ධනා..

දුරගමන් යන්නා වූ තනිව හැසිරෙන්නා වූ, ශරීරස්වරූපයක් නැත්තා වූ, සිරුර නැමති ගුහාවේ පවතින්නා වූ සිත යම් කෙනෙක් සංවරය කරයි ද, ඔවුහු මාර බන්ධනයෙන් මිදෙති..

පින්වත් යාලුවනේ මේ ගාථාව සදහන් වෙන්නේ ධම්මපදයේ චිත්තවග්ගයේයි. එහි පස්වන ගාථාව වන මේ ගාථා රත්නය දේශනා කලේ භාගිණ්‍යෙ සංඝරක්ඛිත ස්වාමීන් වහන්සේටයි. ඊට අදාල නිදාන කථාව මේ තියෙන්නෙ.

සැවැත් නුවර සංඝරක්ඛිත නම් තෙරුන් වහන්සේ නමක් වැඩසිටියා. උන්වහන්සේ රහතන් වහන්සේ නමක්. උන්වහන්සේගේ ඇවතුම් පැවතුම් ගැන, කතා බහ ගැන, ලද දෙයින් සතුටු වීම ගැන, නෑයන් කෙරෙහි නොඇලීම ගැන, පවුලේ සියලූ දෙනා මහත් සතුටට පත්වුනා. තම සහෝදරයන් වහන්සේ ගෞතම බුදු සසුන තුළ ඒකාන්තයෙන්ම පිහිටක් ලබාගෙන ඇතැයි නෑදෑයන් සියලූ දෙනා කල්පනා කළා.

Read More

ගත සිත සුවපත් කරන කාරුනික උපස්ථානය …

By සිරි සදහම් ( Dhamma) No Comments

යමකු ගිලනුන්ට උවටැන් කරයිද හෙතෙම තමන් වහන්සේට උපස්ථාන කළා හා සමානයි යන බුදුවදනෙන් ද අවධාරණය කරන්නේ රෝගියකුට උපස්ථාන කිරීම ගෞරවාන්විත හා සදාචාරාත්මක කාර්යයක් බවයි. එහිදී ඥාති බන්ධු මිත්‍රාදී හා ස්වකීය පරපුරේ යැයි සිතා තෝරාගත් රෝගී පිරිසකට පමණක් උපස්ථානය සීමා නොකළ යුතුය. තරාතිරම නොබලා දයාවෙන් පිරි සිතින් රෝගීන්ට උවටැන් කළ යුතු වන්නේ කවර හෝ මොහොතක තමන් ද රෝගියකු විය හැකි බැවිනි.

සසර ගමනෙහි මැරෙමින් ඉපදෙමින් නිමක් නැති දුකක් විඳින ලෝක සත්වයා කෙරෙහි බුදුරජාණන් වහන්සේ දැක්වූයේ සානුකම්පිත කරුණාබර ආකල්පයකි. සත්වයාගේ කෙලෙස් රෝගයට මතු නොව කායික රෝග පීඩාදියටද නිවැරැදිම ඖෂධය නිවැරැදිම වේලාවට ලබා දුන් අනූපමේය වෙදැදුරාණන් උන්වහන්සේම විය

මේ ලිපිය මගින් අප බලාපොරොත්තු වන්නේ කායික ව්‍යාධි සඳහා බුදුන් වහන්සේ වදාළ උපදෙස්වලින් බිඳක් විමසා බැලීමටයි. මහාවග්ග පාලියේ එන භෙසජ්ක්‍ධඛන්‍ධකයේ දී, රෝගීන් සුවපත් කිරීම සඳහා පානීය ඖෂධ මෙන්ම විරේචන ක්‍රම පවා අනුගමනය කිරීමට උන්වහන්සේ උපදෙස් ලබා දී තිබේ. විවිධ බරපතළ අසාධ්‍ය තත්ත්වයන්ගෙන් පෙළෙන රෝගීන් සඳහා උවටැන් කළ යුතු පිළිවෙළ බුදුන් වහන්සේ පෙන්වා දී තිබේ.

Read More

මිනිස් ලොව සිටිය දී දෙව් විමන් ලද කුමරා …

By සිරි සදහම් ( Dhamma) No Comments

අප බුදුරජාණන්වහන්සේගේ කාලයෙහි බරණැස් නුවර එක්තරා සැදැහැවත් පවුලක් වාසය කළේය. මේ පවුලේ මව්පිය දෙදෙන ඉතාමත් සැදැහැ සිතින් බුද්ධ ප්‍රමුඛ මහා සංඝරත්නයට උපස්ථාන කරන්නේය. මේ දෙපළගේ නන්දිය නම් පුත්‍රයා ද දෙමාපියන් මෙන්ම තෙරුවන් කෙරෙහි ගරු කටයුතු ඇත්තේය.

නන්දිය නම් පුත්‍රයා වැඩිවියට පැමිණි කල්හි දෙමාපියන් විසින් තමන්ගේ නිවස අසල ජීවත් වූ ඥාති පවුලක සිටි රේවතී කුමරිය තම පුත්‍රයාගේ බිරිඳ බවට පත් කරලීම සඳහා කතිකා කොට ගත්තේය. එහෙත් රේවතී කුමරිය තෙරුවන් කෙරෙහි ප්‍රසාදයක් නැති, දන්දීමට පුරුද්දක් නැති තැනැත්තියකි. එනිසා එවැනි තැනැත්තියක් තමාගේ බිරිඳ බවට පත් කර ගැනීමට නන්දිය කුමාරා අකමැති විය. මේ බව දැනගත් නන්දිය කුමරාගේ මෑණියෝ රේවතී කුමරියගේ නිවසට ගොස් ඇය අමතා;

“දියණියෙනි, තොප තෙරුවන් කෙරෙහි ප්‍රසාදයක් නැති බැවින් ද දන් දීමට මැලිකමක් දක්වන බැවින් ද තොප සරණපාවා ගන්නට අපගේ පුතා නො කැමැත්තේය. එනිසා තොප අපගේ නිවසට පැමිණ භික්‍ෂූන් වහන්සේ දානය සඳහා වැඩම කළ විට දානය වැළදීමට හිඳගන්නා තැන් ගොම මැටි ගා පිරිසුදු කොට අසුන් පැනවීම, දන් වළඳා අවසන්හි පාත්‍ර ගෙන සෝදා පිරිසිදු කිරීම ආදී කටයුතු නොමැළිව සිදු කරන්නේ නම් මාගේ පුත්‍රයාගේ සිත් ගැනීමට හැකි වන්නේය”.

Read More

error: Content is protected by www.ifbcnet.org.