බුදුන් වහන්සේ විසින් දීර්ඝ වශයෙන් සෞඛ්‍ය ගැන කරුණු දක්‌වා ඇත. විශේෂයෙන්ම බුදුදහමෙහි මූලිකත්වය ලබාදෙන්නේ යම් කිසි රෝගයක්‌ හටගන්නේ නම් එයට හේතුව සොයා ඒ සඳහා පිළියම් කිරීම ගැනය. එසේම “ආරෝග්‍යා පරමා ලාභා” යන ආකාරයට නිරෝගිකම උතුම්ම ලාභය ලෙස දක්‌වා ඇත. කෙනකුට සමාජයේ ප්‍රීතිමත්ව ජීවත්වීමට මානසික, කායික, සමාජීය අංගයන් අවශ්‍ය බව උන්වහන්සේ දේශනා කළ සේක. නියම නිරෝගී භාවයක්‌ ලබාගන්නේ කෙසේද ඒ සඳහා බුදුදහමේ මාර්ගයන් පෙන්වා දී ඇත. නිරෝගීභාවය සහ ඒ සඳහා කටයුතු කළ යුත්තේ කෙසේද කියා සූත්‍ර දේශනා රාශියක්‌ දේශනා කර ඇත. ඒ අතර සල්ලේඛ සූත්‍රය, රෝග සූත්‍රය, ගිරිමානන්ද සූත්‍රය, චුන්ද සූත්‍රය, මහාමොග්ගල්ලාන සූත්‍රය, මහා කාස්‌සපෙFථර සූත්‍රය, විච්ජින්දනික, සලල සූත්‍රය, ජරා සූත්‍රය, ගිලානො ගිලානුපට්‌ඨක සූත්‍රය, ස€ඛාසව සූත්‍රය, සදාපුඤaඤප්පවඩ්ඩන සූත්‍රය, පිහිත සූත්‍රය, භික්‍ෂු ප්‍රාතිමෝක්‍ෂය, භික්‍ෂුණී පාතිමෝක්‍ෂය, චුල්ලවග්ග පාලියෙහි සේනාසනඛJධකයෙහි ද චුqල්ල වග්ග පාලියෙහි වත්තක්‌ඛJධකය යනාදිය දැක්‌විය හැකිය.
එසේම ත්‍රිපිටකය පිළිබඳ විමසුම්ශීලි අධ්‍යයනයක යෙදෙන විට බුදුන් වහන්සේ විසින්ම තමන් වහන්සේ වෛද්‍යවරයෙක්‌ ලෙස හඳුන්වා දුන් අවස්‌ථාවන්ද දැකිය හැකිය. ඉතිවූත්තක පාලියේ චතුක්‌ක නිපාතයේදී බුදුන් වහන්සේ තමන් වහන්සේව මෙසේ හඳුන්වාදී ඇත. මහණෙනි, මම රාගාදී කෙළෙස්‌ මුල් උදුරා දමන ශල්‍ය වෛද්‍යවරයෙක්‌මි.” එසේම අංගුත්තර නිකායේ මෙසේද සඳහන් කර ඇත. අහමස්‌මි භිCඛවේ බ්‍රාහ්මණෝ යාච යෝගෝ සදාපයතපාණි අන්තිම දෙහධාරෝ අනුත්තරෝ හිසකො සල්ලකත්තො එනම් “මහණෙනි, මම දහම් දෙසුම මැනවයි යනුයෙන් කරන ඉල්ලීම පිළිගැනීම සඳහා සුදුසු කාලයකම සේදූ අත් ඇතිව සිටින ශල්‍ය වෛදවරයෙක්‌මි යනුවෙන් බුදුන් වහන්සේ දේශනා කර ඇත. වෛද්‍යවරයෙක්‌ ඕනෑම වෙලාවක ප්‍රතිකාර කිරීමට සූදානම්ව සිටින අතර බුදුන් වහන්සේ වෙතද ඕනෑම වෙලාවක පැමිණි සැමටම උන්වහන්සේ ප්‍රතිකාර කළ බවට විවිධ කථා පුවත් ත්‍රිපිටකයෙන් ගෙනහැර දැක්‌විය හැකිය. Read More
