Skip to main content

විෂ උණ කටුවක් ඇනී රාජසිංහ රජු මිය ගිය පෙතන්ගොඩ උයන …

පෘතුගීසීන්ට එරෙහි සටනෙ තීරණාත්මක දවසක්. මුල්ලේරියාව යුද පිටියක් වෙලා. ඒ වසාගෙන තුවක්කු දුම. සතුරන්ගෙ මර හඬ. සියල්ල යටපත් කර ඇසෙන රජුගෙ රණ හඬ ඊටත් වැඩියෙන්.

සීතාවක මායාදුන්නෙ රජු සහ ඔහුගෙ පුතු ටිකිරි කුමරු ප්‍රමුඛ බළ ඇණිය සතුරා එකා පිට එකා බිම දමනව. 1600 ක සතුරු හමුදාව නැත්තට නැතිවෙනව විතරක් නෙවෙයි. මොහොතකින් මුල්ලේරියා වෙලේ වතුර ලෙයට හැරෙනව. වයස අවුරුදු 20 ක් වත් නැති ටිකිරි කුමරු තුන් මසක් පුරා පෘතුගීසීන් කොළඹ කොටුවෙ හිර කොට තබන්නෙත් ඔය සිද්ධියෙන් අනතුරුව. කෑම අහේනිය ඉහවහ ගිය තැන පරංගි, බල්ලො – බළල්ලු විතරක් නෙවෙයි. මීයොත් මරා කනව.

සූර වීර ටිකිරි කුමරු පළමු රාජසිංහ නමින් රජ වෙන්නෙ ඊටත් කාලෙකට පස්සෙ.අරිසෙන් අහුබුදු සූරීන් ‘සංදේශය’ ට ගැල් ගීතය රචනා කළෙත් රාජසිංහ රජුගේ මේ රණ සූර ජීවිතය සහ දුක්බර ඉරණම තේමා කොටගත් ගැමි කවියක් ඇසුරින්.

‘සංදේශය’ නුදුටුවත් දිනෙක ඔබ මේ ගීය අසා ඇති.

කටේ කිරි සුවඳ යන්නට පවා බැරි වුණා
යුදට උපන් කුමරිඳු යැයි නමක් ඇති වුණා
මුල්ලේරියා වෙලෙහි වතුර ලෙයට හැර වුණා
ටිකිරි කුමරු රාජසිංහ නමින් රජ වුණා

නිතරැ නිතරැ සීතාවක රණ බෙර වැයුණා
කොළඹ කොටුව බළල් මසුත් ගිනි ගණන් වුණා
පරංගි දේසේ රජුටත් මර උණ ගැනුණා
රාජසිංහ දෙවි නාමේ ලොවේ රජ වුණා

රුසිරු පෙතංගොඩ උයනට අනේ ළං වුණා
නපුරු උණ කටුව පතුලේ ඇනී වණ වුණා
එක්වැ සිටි පිරිස මතුරා විස ද වැඩි වුණා
රාජසිංහ දෙවි නාමෙත් ගියා නැති වුණා…”

සුනිල් සාන්තයන්ගේ තනුවට ධර්මදාස වල්පොළ ගයන මේ ගීය, යළි යළිත් පසක් කරන්නෙ ඒ ඉතිහාසය.

අපි මේ ඇවිදින්නෙ ඉතිහාසයට හිමි ඒ බිමේ. ක්‍රි.ව. 1534 දී මායාදුන්නේ රජු විසින් ඉදිකරන ලද සීතාවක නගරය ඔහුගෙ පුතු ටිකිරි කුමරු හෙවත් පළමු රාජසිංහ රජ සමයේත් සශ්‍රීක නගරයක්.

අවිස්සාවේල්ල – පනාවෙල මාර්ගයේ නිස්කලංක බණ්ඩාරවත්ත ගමයි මායාදුන්නෙ රජු මාලිගාව ඉදිකරන්න තෝරා ගත් බිම. අද පුරා විද්‍යා කාර්යාලය තිබෙන්නෙත් මාලිගාව පිහිටි මේ බිමේ.

ගරා වැටුණු මාලිගාව, හතර කොන පමණක් හඳුනාගත හැකි පස් ගොඩක්.

අතරින් පතර ශේෂ වූ ගඩොල් බැමි.

1675 වසරේ රාජසිංහ මාලිගාව අල්ලාගත් ලන්දේසින් ඒ සිය බලකොටුව ලෙස වෙනස් කළේ මාලිගාවේම ගල් යොදා ගනිමින්.

කොන් හතරේ අටලු හෙවත් බැස්ටියන් හතරක්. රික්ලොෆ්, ලුසියා, කොළඹ සහ ගාල්ල ලෙස නම් කළ මේ අටලු, හතර කොනින් එන සතුරා හඳුනාගන්නට තැනූ මුර කුටි හතරක්. ඒ එක අටල්ලක විසල් කාලතුවක්කු දෙකකුත්.

බලකොටුව මැදයි, සුවිසල් සිවු රැස් බංකරය. සහල්, ලුණු, මස්, බ්‍රැන්ඩි, වෙඩි බෙහෙත්, තුවක්කු උණ්ඩ, සීනු සහ යුද ආම්පන්න තැන්පත් කෙරුණෙ මේ තුළ.

බලකොටුවට ජලය සැපයූ ළිඳ ගරා වැටුණු ගැඹුරු වළක්.

රාජසිංහ රජුගේ යැයි සැලකෙන සොහොන

මාලිගාවක් බලකොටුවක් වී… බලකොටුව පස් ගොඩක් වී ඇති අරුමය…

හිතට දැනෙන්නෙ දුකක්.

“මෙතැන අපි කැණීම් නොකරන්නෙ හේතු දෙකක් නිසා. එකක් ප්‍රතිපාදන හිඟකම. අනෙක කැණීම්වලදී පුරාවස්තු තව තවත් කැඩෙනව. බිඳෙනව. සීතාවක රාජධානියෙ දැනට ඉතිරිවෙලා තියෙන පැහැදිලි ම නෂ්ටාවශේෂය තමයි බැරැන්ඩි කෝවිල…”

තිස්ස කුමාර මදුරප්පෙරුම, සබරගමුව පුරාවිද්‍යා ප්‍රාදේශීය සහකාර අධ්‍යක්ෂවරයා.

ඔහු පහදන විදියට මේ මාලිගා බිමත් බැරැන්ඩි කෝවිලත් රාජසිංහ රජුගේ සොහොන මතු නොව එතුමන්ගේ පතුලේ ඇනුණා යැයි සැලකෙන කටු උණ පඳුරත් පුරා විද්‍යා ස්මාරක.

කෙසේ වතුදු දස වසරක් ඇවෑමෙන් ඕලන්දියයන් අතැර දැමූ සීතාවක බලකොටුව, ප්‍රාදේශීය පාලන මධ්‍යස්ථානයක් ලෙස යළි භාවිතා කළේ ඉංග්‍රීසීන්. එතැනින් ඔබ්බට ජරාවාස වූ මේ ස්මාරක යළි සොයා ගනු ලැබුවේ අපේ රටේ හුන් බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික සිවිල් නිලධාරියකු-පුරාවිද්‍යා ගවේෂකයකු වූ එච්.සී.පී. බෙල් මහතා විසින්. ඒ අතුරු කතාවක් වුණත් ප්‍රෞඪ ඉතිහාසයක් යළි ගොඩ ගත් බෙල් මහතාට නම් අපි සදා ණය ගැතියි.
(උපුටා ගැනීමකි.)

Leave a Reply

error: Content is protected by www.ifbcnet.org.